دکتر مجید مرادیان
روزنامه نگار و کارشناس روابط‌عمومی

شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی‌ ایران (شارا) || روابط‌عمومی به عبارتی "هنر هشتم" از ابتدای شکل گیری آن تاکنون با فراز و نشیب های زیادی روبرو بوده و از طرفی تغییرات در توسعه سازمان ها و تحولات فرهنگی و اجتماعی نیز در ابعاد کمی و کیفی بر روابط‌عمومی تاثیر گذار بوده است. گرچه به مرور در طی ادوار مختلف تحولات و تغییرات مثبتی در رشد و تعالی روابط‌عمومی حاصل شده است و نمی توان خدمات ارزشمند بسیاری از بزرگان و فعالان این حوزه را نادیده گرفت، اما توجه به آسیب ها و چالش‌های روابط‌عمومی در عصر حاضر نیز قابل چشم پوشی نیست. بررسی آسیب شناسی و ارائه راهکارهای لازم در روابط‌عمومی می تواند افق های روشنی را برای این صنعت به همراه داشته باشد.
اصطلاح «روابط‌عمومی» ترجمه اصطلاح انگلیسی Public Relations است.

این عبارت و نام در ایران برای نخستین بار در شرکت نفت بکار گرفته شد و دفتری تحت این نام برای اولین بار در همین سازمان ایجاد گردید. سازمان­ ها و مؤسسات دیگر کشورمان (مانند ذوب آهن اصفهان به عنوان اولین و مادر صنعت فولاد کشور-- حدود 57 سال پیش) پس از شرکت نفت شروع به ایجاد واحدی به نام روابط‌عمومی در تشکیلات خود نمودند.

*  اهمیت روابط‌عمومی، اهداف و چالشها:
روابط‌عمومی در طی سال­ های اخیر دچار تحولات فراوانی شده است که اهمیت و جایگاه بالای آن را در حل و فصل بحران­ ها، فرهنگ سازی، ایجاد تفاهم میان افکار عمومی و سازمان و اعتماد سازی بیش از گذشته آشکار می­ سازد.  توانمند سازی روابط‌عمومی­ ها در فرآیند اطلاع ­رسانی و برقراری ارتباط با افکار عمومی نیز از آن جهت مؤثر است که همسو سازی ارزش­ ها و عرف­ های سازمان و مخاطبین را به خوبی محقق می­ سازد.

در شرایط فعلی کارکرد و نقش این حوزه آن قدر اهمیت یافته که اساساً وجود و حضور هیچ سازمانی را بدون این علم و هنر، نمی­ توان تصور کرد. بقا و ادامه حرکت یک سازمان نیز بیش از هر چیز، وابسته به کارآیی و قدرت روابط‌عمومی است.

*  اشاره به چند هدف مهم روابط‌عمومی­: 
- برقراری ارتباط متقابل و سازنده بین مردم(مخاطبین سازمان) و مسؤلین و جلب همکاری و بسط تفاهم عمومی آگاهی مخاطبین از عملکرد دستگاه متبوع.
- آماده نمودن اذهان عمومی در اجرای طرح­ ها و برنامه­ ها و ایجاد محیط مناسب برای رشد فضایل اخلاقی کارکنان در چهارچوب ضوابط.
- ارتقا و هدایت سطح کیفی و کمی فعالیت های روابط‌عمومی در مسیر تعالی و سر آمدی.

* عوامل تاثیر گذار بر روابط‌عمومی مؤثر و کارآمد:
- برداشت و اطلاع همگان از روابط‌عمومی و وجود افکار عمومی آگاه نسبت به برنامه­ ها، اهداف، امکانات و مسائل مرتبط با آن.
-  برداشت و شناخت مدیران سازمان­ ها از روابط‌عمومی و میزان بهایی که به آن می­ دهند و پشتیبانی مادی و معنوی که از روابط‌عمومی سازمان خود به عمل می ­آورند.
-  چگونگی ساختار تشکیلاتی و جایگاه اداری مناسب روابط‌عمومی.
-  میزان مهارت، تجربه، تسلط و تخصص مدیر و کارکنان روابط‌عمومی.
- کیفیت رابطه بین رسانه­ های همگانی با روابط‌عمومی.
- استقلال روابط‌عمومی و ارتقای جایگاه سازمانی آن در سطح بالاترین رده بعد از مدیریت عالی(شورای معاونین).

* آسیب های موجود در روابط‌عمومی:
متأسفانه در حوزه روابط‌عمومی کشور، آسیب­ ها و چالش ­هایی احساس می­ شود که به اختصار به چند مورد آن اشاره می گردد:

-  افکار عمومی به خوبی روابط‌عمومی­ ها را نمی­ شناسند و از کارکردها و برنامه­ های آن و نیز امکانات و مسایل پیرامون روابط‌عمومی اطلاع کافی ندارند. راهکار سازنده در این زمینه، برقراری ارتباط دوسویه با افکار عمومی و مخاطبین است.

-  شناخت نادرست و یا ناکافی مدیران ارشد سازمان­ ها از کارکرد و جایگاه واقعی روابط‌عمومی که متاسفانه بسیاری از این مدیران، روابط‌عمومی را به عنوان سخنگوی خود می پندارند نه سخنگوی سازمان.

-  ضعف ساختاری و چارت تشکیلاتی در روابط‌عمومی.

-  میزان مهارت، تجربه و تخصص مسؤلین و کارشناسان روابط‌عمومی­ ها(در شرایط فعلی، تعداد قابل توجهی از مسؤلین روابط‌عمومی کشور، فاقد دانش تخصصی مرتبط و تجربه کافی هستند و عده ای هم با سفارش های سیاسی و روابط، در این مسند مهم قرار گرفته اند) .

-  ضعف سیستم آموزشی صحیح در روابط‌عمومی ، نداشتن تخصص لازم  بعضی از مسؤلین و کارشنایان روابط‌عمومی و نبود نظارت صحیح و کافی.

- نبود رابطه مناسب و منطقی میان رسانه و روابط‌عمومی.

- وجود و تعدد تشکل ها و انجمن های علمی و صنفی هم عرض در حوزه روابط‌عمومی، بدون کارایی و تاثیرگذاری مناسب و اثر بخش برای تثبیت جایگاه ساختاری روابط‌عمومی و دفاع صنفی.

- بی توجهی به شایسته سالاری و نبود ارزشیابی و استاندارد مناسب و مصوب جهت فعالیت ها و انتخاب مدیران و کارشناسان این حوزه.

- نداشتن برنامه ریزی مناسب جهت استفاده از امکانات شبکه‌های اجتماعی.

- نگاه سیاسی و ابزاری به روابط‌عمومی

- تغییرات پی در پی در سطوح مدیریتی و سلیقه ای عمل کردن.

.-پاسخگو نبودن و  نبودشفافیت و صداقت لازم در فعالیت ها.

-.نگاه های سطحی و تشریفاتی مدیران عالی نسبت روابط‌عمومی

* روابط‌عمومی ناب و اخلاق محور:
با توجه به اهمیت و نقش مهم روابط‌عمومی، تنها راه موفقیت در این حوزه توجه ویژه به "مدیریت ناب" است که می تواند همه ابعاد روابط‌عمومی را تحت تاثیر قرار دهد.

بر اساس نظر دانشمندان علوم ارتباطات، اصول مدیریت ناب بر پایه یک مدیریت هوشمند،مهارت، کمال‌جویی دائم، خردورزی، برنامه‌ریزی، سازماندهی، بسیج امکانات و منابع، هدایت، توجه به ارزش منابع انسانی کارآمد و با تجربه، و در نهایت کنترل و رهبری است. بنابر این می‌توان غایت مدیریت ناب را، رهبری (مقبولیت)و مدیریت بر قلب‌ها و اخلاق مداری دانست و این مهم نیز در حوزه روابط‌عمومی باید مورد توجه قرار گیرد به عبارتی کامل‌تر، مدیریت ناب در حوزه روابط‌عمومی "مردم‌داری" است.

یاد آوری: جایگاه امروز مدیریت روابط‌عمومی در سازمان‌ها، نتیجه جهت گیری دیروز آنهاست. و شیوه مدیریت امروز نیز،  معماری فردای آنهاست. پس باید به فردای بهتر بیاندیشیم و برای تحقق آن تلاش کنیم

انتهای پیام/